Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ

Παιδικές Εκδηλώσεις Made in USA: Όταν η Στρατευμένη Τέχνη Συναντά το Νηπιαγωγείο

                                                                                                      του Αχιλλέα

Πριν λίγες μέρες στις 23 Μαρτίου, ημέρα Κυριακή, βρέθηκα στην αγορά Μοδιάνο με φίλους, καθώς ένας από αυτούς ήθελε να παραβρεθεί με το μικρό του παιδί σε μία εκδήλωση των Εκδόσεων Πουά. Στην πραγματικότητα το φιλικό μου πρόσωπο ήθελε απλώς να παραβρεθεί σε μία εκδήλωση η οποία απευθυνόταν σε παιδιά και να παρακολουθήσει την παρουσίαση ενός  -οποιουδήποτε- παιδικού βιβλίου. Έτσι κι αλλιώς όταν ένα βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά, ηλικίας δύο με δυόμιση ετών, τι θα μπορούσε να πάει στραβά; Βέβαια, αυτή η ερώτηση μπορεί να απαντηθεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους μετά τα τέλη της δεκαετίας του 2000 και το Occupy Wall Street κίνημα στην Αμερική, το οποίο κινητοποίησε – πιο μαζικά από ποτέ – το βαθύ αμερικανικό παρακράτος, έτσι ώστε να μπει μια για πάντα στο χρονοντούλαπο της ιστορίας η σοσιαλιστική αριστερά, όπως και ο εθνικισμός.

Στις 12:00 η ώρα, λοιπόν, ξεκίνησε η διαδραστική παρουσίαση του βιβλίου Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω, της Τάιλερ Φέντερ. Με το που είδα το εξώφυλλο, κατάλαβα για τι βιβλίο επρόκειτο. Μειδίασα και σκέφτηκα το εξής. Πως γίνεται να «παγιδεύεις» με αυτόν τον χυδαίο τρόπο γονείς και παιδιά; Για ποιο λόγο δεν αναφέρεται ξεκάθαρα ποια είναι η πραγματική θεματολογία του βιβλίου, έτσι ώστε οι γονείς να έχουν την δυνατότητα να αποφασίσουν εάν θα ήθελαν να παραβρεθούν ή όχι; Κάποιος θα έλεγε, ίσως και εύλογα, ότι οποιοσδήποτε γονέας το επιθυμούσε θα είχε την δυνατότητα να αποχωρήσει ανά πάσα στιγμή – κάτι το οποίο, προφανώς, και ισχύει – αλλά τα πράγματα ίσως είναι λίγο πιο περίπλοκα.

Στην ιστοσελίδα του εκδοτικού οίκου η περίληψη του βιβλίου είναι η εξής, «[…]Το κείμενό της (Φέντερ) είναι ένας πολύ δυνατός ύμνος στη διαφορετικότητα την οποία εξιχνιάζει και ιχνηλατεί σε κάθε μα κάθε της πτυχή ως προς το ανθρώπινο σώμα.[…] Η συνεχής επανάληψη του «Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω» τονίζει ακριβώς αυτή τη δήλωση αποδοχής και απενοχοποίησης οποιουδήποτε σημείου μπορεί να προβληματίζει ή να κάνει κάποιον να νιώθει περίεργα, άβολα, άσχημα, μειονεκτικά. Η Φέντερ τοποθετεί αμέτρητες ανθρώπινες φιγούρες, κάθε ηλικίας, προέλευσης και χαρακτηριστικών σε πολλά διαφορετικά περιβάλλοντα, από πάρκα, ακρογιαλιές, γιορτές και πισίνες, μέχρι σινεμά και αστικά τοπία.[…] Τι τους ενώνει; Τι τους συνδέει; Τι τους φέρνει τόσο κοντά; Δεν επεξηγείται αλλά είναι μιας σαφής υποδήλωση από το κείμενο: η πεποίθηση ότι κάθε σώμα είναι όμορφο, ότι κανείς δεν είναι απόβλητος ή υποκείμενο χλευασμού, απόρριψης ή εκφοβισμού».

Ας μου συγχωρέσετε την, ιδιαίτερα εκτενή, περίληψη του βιβλίου την οποία παραθέτω εδώ από το αρχικό ιστολόγιο αλλά το κάνω για έναν συγκεκριμένο λόγο. Σε μία τόσο εκτενή περίληψη (το κείμενο στο ιστολόγιο είναι ακόμη μεγαλύτερο) δεν αναφέρεται το σημαντικότερο στοιχείο του βιβλίου. Αυτό της «τρανς εκπροσώπησης».

Αλλά ας δούμε τι λέει η ίδια η συγγραφέας του βιβλίου σε συνέντευξή της στο Lambda Legal με τίτλο, «Η συγγραφέας παιδικών βιβλίων Τάιλερ Φέντερ τιμά τα τρανς σώματα».

Δημοσιογράφος: Γιατί ήταν σημαντικό να συμπεριλάβετε την εκπροσώπηση των τρανς σωμάτων;

Τάιλερ: Ήταν σημαντικό να συμπεριλάβω την εκπροσώπηση όσο το δυνατόν περισσότερων ατόμων, γιατί κανένα βιβλίο για τη διαφορετικότητα των σωμάτων δεν είναι πλήρες αν δεν αναγνωρίσει τους πολλούς τρόπους με τους οποίους τα σώματα μπορούν να διαφέρουν πέρα από το μέγεθος και το σχήμα. Όπως συμπεριέλαβα μια ποικιλία αποχρώσεων δέρματος, μαλλιών, αναπηριών κ.λπ., η εκπροσώπηση διαφορετικών ταυτοτήτων και εκφράσεων φύλου ήταν, απλώς, ακόμη μία μορφή διαφορετικότητας που έπρεπε να συμπεριληφθεί.

Ελπίζω οι τρανς και μη δυαδικοί (non binary) αναγνώστες να νιώσουν ότι τα σώματά τους είναι υπέροχα. Γιατί είναι!

Δημοσιογράφος: Το «Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω» κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 2021. Έκτοτε, έχει αυξηθεί η αντί-ΛΟΑΤΚΙ+ νομοθεσία στις ΗΠΑ. Πώς έχει επηρεάσει αυτό την υποδοχή του βιβλίου σας;

Τάιλερ: Δυστυχώς, το βιβλίο μου έχει δεχτεί πολύ μίσος, κυρίως τρανσφοβικό. Με έχουν κατηγορήσει για παιδεραστία και για «φασισμό του φύλου» επειδή (ειρωνευόμενη) σχεδίασα μερικούς τρανς ανθρώπους με ρούχα - που απλώς υπάρχουν και ζουν όπως όλοι οι άλλοι - σε ένα βιβλίο με κεντρικό θέμα την αποδοχή.

Αυτό με εξοργίζει, και το γεγονός ότι δέχομαι αυτή την επίθεση ως cis γυναίκα με κάνει ακόμη πιο παθιασμένη να στηρίξω την τρανς κοινότητα και να την εκπροσωπώ στην τέχνη μου.

Δημοσιογράφος: Οι νόμοι “Don’t Say LGBTQ+” απαγορεύουν στους εκπαιδευτικούς να μιλούν για σεξουαλικό προσανατολισμό και φύλο στα σχολεία. Παράλληλα, πολλά βιβλία με τέτοια θέματα περιλαμβάνονται στις λίστες των πιο απαγορευμένων βιβλίων στις ΗΠΑ. Γιατί είναι ζωτικής σημασίας να έχουν τα τρανς παιδιά πρόσβαση στο «Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω», αλλά και σε άλλα βιβλία σχετικά με αυτά τα θέματα;

Τάιλερ:  Oy vey [sic!!], αυτοί οι νόμοι είναι τόσο απίστευτα παράλογοι! Θα μπορούσα να μιλάω ώρες γι’ αυτό το θέμα! Με διαλύει η σκέψη ότι ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά, αλλά και παιδιά με ΛΟΑΤΚΙ+ γονείς και φροντιστές θα πληγούν από αυτή τη νομοθεσία.

Όσα και να είναι αυτά τα νομοθετήματα, πάντα θα υπάρχουν τρανς παιδιά. Αξίζουν να έχουν πρόσβαση σε βιβλία που τους διαβεβαιώνουν ότι υπάρχει κάποιος που τους ακούει και που τους παρέχουν πληροφορίες που ίσως δεν μπορούν να βρουν αλλού[i]».

Όλη η συνέντευξη κινείται σε αυτό το ύφος, οπότε δεν αξίζει να σας κουράσω άλλο. Το γεγονός μάλιστα ότι όταν έψαξα στην μηχανή αναζήτησης της Google το συγκεκριμένο βιβλίο, χρησιμοποιώντας τον αγγλικό του τίτλο, και είδα ότι αυτό είναι το μοναδικό άρθρο το οποίο εμφανίστηκε για το βιβλίο κατάλαβα ότι πρόκειται για περίπτωση αυστηρά στρατευμένης τέχνης που θεωρεί ότι υπάρχουν τρανς παιδιά!! Μάλιστα.

Ας περάσουμε, όμως, στο πώς τελείωσε αυτή η εκδήλωση, η οποία απευθυνόταν σε παιδιά από δύο ετών και άνω. Με πορεία και πλακάτ!! Ξέρω ότι όσοι (ακρο) δεξιοί μας διαβάζουν τώρα θα τρίβουν τα χέρια τους και θα είναι έτοιμοι να γράψουν στην φόρμα σχολιασμού για το πώς οι «άθεοι, φεμινό-κομμουνισταί μαθαίνουν εις την νεολαίαν τον συνδικαλισμόν από νεαρήν ηλικίαν, βεβαίως-βεβαίως». Όμως, δυστυχως, για αυτούς έχουμε να κάνουμε μ ένα υβρίδιο φιλελεύθερων και αριστερών ιδεών, ανακατεμένων σε έναν πολτό μεταμοντέρνας νεωτερικότητας. Ο «απαλός» ακτιβισμός (ροζ Αριστερά) και η προπαγάνδα ότι υπάρχουν τρανς παιδιά (woke) συνοδεύονται από θεωρίες ατομικών δικαιωμάτων (φιλελεύθερος Διαφωτισμός) και όχι από σοσιαλιστικές οικονομικές προτάσεις. Όλη αυτή η παράκρουση είναι γέννημα-θρέμμα του Φιλελευθερισμού. Του ίδιου Φιλελευθερισμού που αυτοί υπηρετούν και αγαπούν σε μία διαφορετική του εκδοχή.

Αλλά ας επιστρέψουμε στην «πορεία». Αφού δόθηκαν μαρκαδόροι στα παιδιά για να ζωγραφίσουν επάνω σε ένα ευμέγεθες πανό, η κυρία που ήταν υπεύθυνη της παρουσίασης τους ζήτησε να το σηκώσουν, τους έδωσε πλακάτ τα οποία έγραφαν «όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω» και δίνοντάς τους το σύνθημα ξεκίνησαν να περιφέρουν το πανό εντός του χώρου, με τα παιδιά να επαναλαμβάνουν τον τίτλο του βιβλίου όσο πιο δυνατά μπορούσαν.

Τα παιδιά δημιούργησαν ένα θέαμα γλυκόπικρό. Ιδιαίτερα αστείο μεν, αλλά και σοβαρό εάν είχες αντίληψη της κατάστασης δε.

Προφανώς, ούτε οι γονείς (που, δυστυχώς, δεν είχαν τα αναλυτικά κριτήρια για να αντιληφθούν ότι κάτι που προσφέρεται ως μοντέρνα και επιστημολογικά ενδεδειγμένη εκπαιδευτική κανονικότητα είναι απλώς μια προσέγγιση με ιδεολογικό φορτίο) αλλά ούτε και τα παιδιά είχαν καταλάβει τι ακριβώς συνέβαινε και αντιμετώπισαν την όλη κατάσταση σαν παιχνίδι. Να διευκρινίσω ότι μόνον τα παιδιά τα οποία βρίσκονταν σε απόσταση αναπνοής από το βιβλίο μπορούσαν να διακρίνουν ευκρινώς τα σχέδια, κι όχι οι γονείς οι οποίοι βρίσκονταν σε καρέκλες λίγο πιο πίσω από τα παιδιά τους.

Δυστυχώς, η αλήθεια είναι πασιφανής: δεν είμαστε παρά μια εξαχρειωμένη και εξαθλιωμένη επαρχία της αστερόεσσας. Το μόνο που απομένει είναι να προστεθούμε ως ακόμη ένα αστέρι στη σημαία της. Τι πενήντα, τι πενήντα ένα. Άλλωστε, δεν θα έλειπαν εκείνοι που θα πανηγύριζαν, λησμονώντας πως, στα μάτια της αυτοκρατορίας του Κακού, δεν είμαστε καουμπόηδες, αλλά Ινδιάνοι.

Βέβαια, ίσως τον τελευταίο καιρό να βρίσκονταν κι εκείνοι μπερδεμένοι. Η χώρα πρότυπο της αντίληψης που υιοθετούν περί πολιτικής οι θιασώτες του φιλελεύθερου καπιταλισμού έχει μεταπηδήσει σε εκείνο που οι ακροκεντρώοι θεωρούν «λαϊκισμό». Ο Τραμπ τους μπερδεύει. Είναι φιλελεύθερος και όσο φιλοεβραίος θα ήθελαν. Είναι άνθρωπος της ελεύθερης αγοράς, βγαλμένος από τα σπλάχνα του ιερού τους τοτέμ. Αλλά είναι και υπέρ του οικονομικού προστατευτισμού. Προωθεί μια οικονομία φιλελεύθερη αλλά όχι όσο ανοιχτή στην παγκοσμιοποίηση θα ήθελαν τα φυντάνια του συστημικού φιλελευθερισμού. Διαμορφώνει μια λαϊκιστική μερίδα φιλελεύθερων εξουσιαστών που διεκδικεί κομμάτι της πίτας από τους τυπικούς φιλελεύθερους εξουσιαστές.

Τελικά ο μεταμοντερνισμός είναι ένα μίξερ που αλέθει ακόμη και τους κατασκευαστές του.  Οι ρομαντικοί παραδοσιοκράτες, οι αληθινοί εθνικιστές, παρακολουθούμε από απόσταση την μεταμοντέρνα κονιορτοποίηση των υφιστάμενων πλαισίων και ευχόμαστε να βρεθεί ο τρόπος ώστε να εκτρέψουμε τον χυλό που βγαίνει από αυτό το ανακάτεμα στην χωματερή της ανθρώπινης ιστορίας πριν αποκτήσει νέα σταθερή μορφή και καταπιεί ό,τι μένει ζωντανό. Ακόμη και την παιδική ψυχή.

 

---

[i] https://lambdalegal.org/blogs/us_20231117_tyler-feder-bodies-are-cool-interview-trans-awareness-week/

Εικόνες: 1) Νικόλαος Γύζης-Το παραμύθι της γιαγιάς,  2) Νικόλαος Γύζης-Τα πρώτα γράμματα, 3) Νικόλαος Γύζης-Μάνα με παιδί. 

Ρομαντικές, παραδοσιοκρατικές, αισθητικές αντιθέσεις στην μεταμοντέρνα πραγματικότητα του εξουσιαστικού φιλελευθερισμού.