Όσοι φίλοι της φανταστικής λογοτεχνίας είχαν την τύχη να παραβρεθούν στην εκδήλωση που οργάνωσε ο Μάκης Πανώριος, στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ, την Παρασκευή που μας πέρασε, είναι σίγουρα σε θέση να αντιληφθούν ότι το χάσμα της ποιοτικής διαφοράς, το οποίο χωρίζει ορισμένους ανθρώπους και φορείς του ελληνικού φανταστικού από κάποιους άλλους, είναι τεράστιο. Ως μέλος της Φοιτητικής Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας, αλλά και πριν την ίδρυσή της, έχω παραβρεθεί σε πολλές εκδηλώσεις που αφορούσαν το φανταστικό. Στις περισσότερες από αυτές αντιμετώπισα την ίδια περίπου κατάσταση. Λίγος κόσμος, κοινότυπες ομιλίες και το χειρότερο απ’ όλα, κακή οργάνωση εκ μέρους του φορέα που είχε αναλάβει να φέρει σε πέρας το όλο εγχείρημα. Τα μόνα στοιχεία που προκαλούσαν ενδιαφέρον και έδιναν κάποιες ελπίδες για το μέλλον ήταν το νεαρό κοινό των ακροατών και το πάθος που διέκρινε τις, έστω και ερασιτεχνικές προσπάθειες, ορισμένων ομιλητών και οργανωτών. Στην εκδήλωση της Παρασκευής τίποτε απ’ όλα αυτά δεν υπήρχε. Η αίθουσα της ΕΣΗΕΑ ήταν κατάμεστη (κάποια στιγμή μέτρησα γύρω στα εκατόν είκοσι άτομα) οι ομιλίες σύντομες, εύστοχες και ενημερωτικές, ενώ και η τεχνική υποστήριξη ήταν σχετικά ικανοποιητική. Χωρίς υπερβολή, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η οργάνωση ήταν κυριολεκτικά άριστη. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο.
Ωστόσο, εκείνο που θα πρέπει να τονιστεί ιδιαιτέρως, είναι η προσεκτική δουλειά που είχε γίνει πάνω στα θέματα, στο ύφος και στη δομή των ομιλιών. Το αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς ήταν η παρουσίαση μιας τόσο συνεκτικής ενότητας απόψεων και πληροφοριών, ώστε στο τέλος ο ακροατής είχε την εντύπωση ότι αυτό που άκουσε ήταν μια ενιαία ομιλία και όχι τέσσερις παράλληλοι μονόλογοι.
Πρώτος τον λόγο πήρε ο Μάκης Πανώριος για να παρουσιάσει τη ζωή και το έργο του Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, ενώ ακολούθησε ο Θόδωρος Γρηγοριάδης. Ο Γρηγοριάδης αρχικά αναφέρθηκε στο συνολικό έργο του Ουελμπέκ και στο τέλος εστίασε στο «Εναντίον του κόσμου, εναντίον της ζωής». Οι ομιλίες και των δύο ήταν εξαιρετικές. Ο θυελλώδης ψυχισμός του Πανώριου απελευθέρωσε συγκινησιακές δυνάμεις που διαπέρασαν τον λόγο του και διαχύθηκαν στο ακροατήριο, δημιουργώντας στην αίθουσα μια ατμόσφαιρα ιδιαιτέρως έντονη, σχεδόν ηλεκτρισμένη. Στα πλαίσια της ατμόσφαιρας αυτής οι αισθήσεις του ακροατηρίου παρέμεναν τεταμένες, ακολουθώντας τον ομιλητή και διεισδύοντας μαζί του στα ομιχλώδη, τρομακτικά, αλλά και ενίοτε γαλήνια, βάθη του λαβκραφτικού βασιλείου. Ήταν ένα νοητικό και συναισθηματικό αγκάλιασμα του εξωλογικού κόσμου που μας αποκάλυψε ο Λάβκραφτ…μια πορεία μύησης, που οδήγησε στην ολοκάθαρη κατανόηση των φανταστικών του φαινομένων. Από την άλλη, ο Γρηγοριάδης με νηφάλιο ύφος και μεστή έκφραση, ενημέρωσε το κοινό για το έργο του Ουελμπέκ και αναφέρθηκε στο γενικότερο υπόβαθρο της σκέψης του Γάλλου συγγραφέα. Με θαρραλέο και ουσιαστικό τρόπο ταξίδεψε στο ιδεολογικό σύμπαν, τόσο του Ουελμπέκ όσο και του Λάβκραφτ, μη διστάζοντας να αναφερθεί στις εθνικιστικές και συντηρητικές τους απόψεις, προκειμένου να παρουσιάσει στο κοινό μια ολοκληρωμένη εικόνα των προσωπικοτήτων τους.
Ακολούθησε ο Δημήτρης Βανέλλης ο οποίος, χρησιμοποιώντας τον τεχνικό εξοπλισμό της αίθουσας, μας ενημέρωσε για την μεταφορά των έργων του Λάβκραφτ στις εικονογραφημένες νουβέλες. Τέλος, ο Δημήτρης Παναγιωτάτος, ένας άνθρωπος με μακρόχρονη και πραγματικά αξιόλογη δραστηριοποίηση στον χώρο του φανταστικού και του κινηματογράφου, μίλησε για την μεταφορά έργων του Λάβκραφτ στον κινηματογράφο. Έπειτα προβλήθηκε η κινηματογραφική απόδοση του έργου «Η μουσική του Έριχ Ζαν» και μετά το τέλος της, η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με έναν σύντομο αποχαιρετισμό του Μάκη Πανώριου.
Η επιτυχία της όλης προσπάθειας είναι αδιαμφισβήτητη. Ακόμη και αν στην αίθουσα βρίσκονταν ορισμένοι αναγνώστες που μέχρι την Παρασκευή δεν είχαν διαβάσει έργα του Λάβκραφτ ή του Ουελμπέκ, μετά από αυτή την παρουσίαση είναι βέβαιο ότι και οι δυο λογοτέχνες, θα βρίσκονται πλέον πολύ υψηλότερα στις προτεραιότητές τους.
Το μοναδικό στοιχείο που πρέπει να γεννήσει προβληματισμούς είναι η σύνθεση του ακροατηρίου. Όπως είναι γνωστό το «Εναντίον του κόσμου, εναντίον της ζωής» έχει κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Εστία». Η «Εστία», ως ιστορικός εκδοτικός οίκος, έχει ένα δικό της αναγνωστικό κοινό, το οποίο δεν συνδέεται αισθητικά με τον χώρο της λογοτεχνίας του φανταστικού. Όσοι διαθέτουν μια σχετική γνώση του ελληνικού λογοτεχνικού κόσμου της σημερινής εποχής, θα μπορούσαν την Παρασκευή να αντιληφθούν ότι την πλειονότητα του κόσμου που παρακολουθούσε την εκδήλωση αποτελούσαν οι αναγνώστες της «Εστίας». Όπως θα μπορούσαν επίσης να καταλάβουν ότι πολλοί από τους παρευρισκόμενους ήταν αναγνώστες και θαυμαστές του Μάκη Πανώριου, όχι της φανταστικής λογοτεχνίας στο σύνολό της.
Απ’ ότι κατάφερα να διακρίνω, οι αναγνώστες του φανταστικού που παραβρεθήκαμε στην εκδήλωση ήμασταν, τα οκτώ μέλη της Φοιτητικής Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας, οι δυο ιδιοκτήτες του εκδοτικού οίκου Ars Nocturna με τον συγγραφέα Περικλή Μποζινάκη και μια ακόμη κυρία, πέντε με έξι μεμονωμένοι νεαροί, γύρω στα δέκα άτομα της Α.ΛΕ.Φ και πιθανόν να υπήρχαν ορισμένοι ακόμη που διέφυγαν της προσοχής μου. Όπως και να έχει πάντως, οι αναγνώστες που προτιμάμε και υποστηρίζουμε την λογοτεχνία του φανταστικού, έναντι των άλλων λογοτεχνικών ρευμάτων, ήμασταν λιγότεροι σε μια εκδήλωση που έγινε από ανθρώπους δικούς μας για εμάς! Μάλιστα, η ενημέρωση για την εκδήλωση, τουλάχιστον στο πεδίου του διαδικτύου αλλά και όχι μόνο, ήταν επαρκής. Άρα, μια ενδεχόμενη δικαιολογία ότι το γεγονός δεν γνωστοποιήθηκε αρκετά θα ήταν αβάσιμη.
Δε νομίζω ότι χρειάζονται περαιτέρω αναλύσεις και εξηγήσεις για αυτό το φαινόμενο. Σίγουρα κάποιοι δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν πραγματικά να έρθουν. Μόνο από τη δική μας Λέσχη ξέρω ότι δέκα άτομα ήταν αδύνατο να παραβρεθούν λόγω άλλων υποχρεώσεων. Ωστόσο, όλοι μας γνωρίζουμε ότι η γενικότερη αποχή οφείλεται κυρίως στην άθλια αντίληψη που έχουν υιοθετήσει πολλοί αναγνώστες του ελληνικού φανταστικού, η οποία θέλει τις λέσχες και τις ομάδες του χώρου να μετατρέπονται σε αντιμαχόμενες φράξιες και τις ενημερωτικές εκδηλώσεις σε προεκλογικές συγκεντρώσεις!
Σταμάτης Μαμούτος, πρόεδρος Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛO.